TURI-TURIN : BATU GANG-GANG

Hio…, nai, ibas sada kuta si la tersinget gelarna lit me sada jabu si cukup mesera kel pergeluhna. Lit dua anakna, sintua sekalak dilaki umurna kira-kira pitu tahun, janah anakna singuda sangana minem denga man nandena. Kenca enggo rani page, pendahin bapa anak-anak enda megati erburu muat bengkau. Berkat me ia tiap wari erburu ku kerangen. Lit rusur ulihna mulih, megati ibabana ulihna wili, napuh, iskir ras sidebanna. Tapi megati ka pe mulih ku rumah la mbaba kai pe. Isamping erburu, itawenna ka pe siding, geng ras sidebanna, gelah la pe sanga ia erburu, adi kune lit rubia-rubia arah siding e nari banci pe rulih. Gelarna pe perburu, labo banci tiap wari kel lit ulihna mulih. Emaka erkiteken sumpah perburu ‘mela mulih la mbaba ulih’ adi la kenca lit ulihna erburu rubia-rubia emaka biasana itangkapina kirik i juma bagepe i sabah jadi bengkauna. Janah enggo cukup melala pe kirik ipepulungna bas keben.

Ibas sada wari, berkat me ia ku kerangen erburu. Enggo me sikap kerina babanna berkat ku kerangen, bagi belati, rawit, lembing, tinali bagepe sumpit si isina nakan untuk man ciger. Kerinana enggo sikap, janah tek ia ugapa pe rulih. Sebab nderbih la lit kai pe ulihna mulih selain kirik. Reh buena enggo kirikna isimpanna bas kebenna. Emaka kira-kira jam siwah erpagi-pagi berkat me ia ku kerangen, itadingkenna me duana anakna ras ndeharana i rumah.
I rumah, kenca ciger wari, melihe me anak-anakna janah man atena. Emaka menge-nge me anakna sintua ndai, anak sini ikelengina, anak sini manjakenna, erkiteken lalit daging si man pangan bagi biasana. Inehen nandena me persedian bas abal-abal. Ijepe enggo keri. Uga denga lah bahan e, ate nandena. Anakna menge-nge lalap mindo daging.
Emaka nina anakna, “Tangkap kirik Nde..”
Reh nina nandena : “ Ula, merawa kari bapam”.
“Tangkap kirik nande….”.
“ Ula, nembeh kari bapam, kabang kari kerina”, nina ka nandena.

Bagem lalap percakapen anakna ras nandena erkiteken anakna ndai merhat man kirik erkiteken la lit daging si man pangan erkiteken enggo piga-piga wari lalit ulih bapana erburu.
“Buat kirik nde, man ateku …”, nina ka si anak terus.
“ Ula, nembeh kari bapam…”, nina ka nandena.
“Tangkap kirik nde…….” Nina anakka.
Erkiteken lalap anakna menge-nge mindo kirik emaka ibere nandena ibuat kirik sini simpan bapana ibas keben e. “Ente buat ku keben ah.., tutupi ka mis gelah ula kabangen”, nina nandena.
Meriah ukur anak e erkiteken ibere nandena ibuat kirik bas keben. Emaka kiam me ia ku keben samping rumahna. Alu ukur meriah mis kel ibukana keben ndai. Erkiteken riahna ukurna perbahan ndai nari la ibere, mbelang kel bukana tutup keben e, janah ibuatna piga-piga kirik. Erkiteken belangna bukana tutup keben e emaka kabangen me kerina kirik si lit ibas keben e, she maka sada pe lanai lit tading ibas. Ibabana me kirik sini buatna ndai ku rumah, janah itutungna, janaha eme banna jadi bengkauna man. Pukulna nakanna beras cinur e, cabikkenna ka kirik tutung ndai. Emaka entabeh me akap anakna ndai man. Nandena la meteh, kepeken kirik si lit ibas keben ndai enggo keri kabangen.

Kenca kira-kira nggeling me matawari janah bengket me ku benna, mulih me bapana keangen nari. Labo lit dareh bas ujung lembingna, janah perlanjana pe labo beraten. Bagi perberkatna ndai ka nge permulihna ku rumah. Ayona pe bagi si macem nge sitik erkiteken terep-terep pe labo lit ulihna, apai ka adi napuh. Sope bengket ia ku jabu, emaka idahna me kebenna enggo talang. Sengget ia, minter nehenna keben e, janah idahna isina enggo lanai lit. Kerina kirik si alu sitik-sitik pepulungna tiap wari enggo kerina pulah kabang ku langit si mbelang. Minter gurlah ukurna janah reh rawana, tambah ka pe erkiteken lalit ulihna erburu. Emaka isungkunina kai si terjadi man ndeharana. Ituriken ndeharana me kerina kai si enggo jadi. Emaka she kel ia rawana. Tapi itahnna rawana e, janah ipala-palaina nahansa.

Berngina tupung seh man berngi, pindo anakna ka me kirik man bengkau.
“Buat kirik pa,” nina ka anakna sintua.
“Pindo man nandem”, nina ka bapana janah lit denga rawana.
“Bangku kirik pa, man ateku”, nina anakna.
“Pindo man nandem”, nina ka si bapa alu sorana si mulai megang.
“Tangkap kirik pa”, nina anakna tole.

Emaka erkiteken rawa bapana karaben ndai pe langa keri, emaka alu la sadar reh rawana janah isayatna me nenen ndeharana sisangana mere minem anakna singuda. “Enda kirik nah….” nina mbaba nenen ndeharana sini isayatna ndai. Kenca isayatna minter itutungna bas rara api dapurna. “Engko ndai erbahan kabang kerina kirik ndai, enda ban jadi gulenmu,” nina mbereken nenen tutung ndai man anakna.
Tuhu mesui kel akap pernanden ndai erkiteken polana isayat perbulangenna. Rikut ras nahanken suina, nandena tangis segedang-gendang berngi. Lawes atena nadingken jabuna, tapi ingetna ka duana anakna si kitik denga. Emaka pagi-pagi pultak me matawari arah kepultaken, sora manuk tekuak pe lanai terbegi erkiteken enggo teridah matawari labo terangsa erkiteken tutupi embun, si tempa-tempa ikut meteh cedana atena sekalak pernanden si enggo isayat perbulangenna polana. Emaka alu getem ukurna, maka pernanden e ndai ersura-sura nadingken jabuna. Adi tadingken ningen, ugape tangis anakna. Emaka kenca perbapanna berkat ka erburu, isuruh nandena me anakna ku ngelegi lau ku tapin. Iberekenna me tambe, tapi pultak banna tambe e. Sanga anakna e lawes ku lau, ije me itadingkenna duana anakna. Ipepedemna anakna singuda ibas jolah-jolahna. Bagepe anakna sintua lawes me ngelegi lau ku tapin si labo ndauh arah rumahna nari. Iancuhi anak e tambena, tapi lalap la dem.
Ilebuh anakna me nandena erkiteken tambena la dem-dem.
“ Lalap la dem…. Nde….”, nina.
Emaka ialoi nandena ndauh nari, “ Ancuhi ku julu….”.
Iancuhi anakna ke ku kenjulu, tapi lalap la dem. Emaka lebuhna ka me nandena, “ lalap la dem Nde….”, nina.
Ialoi nandena ka alu sora si reh dauhna, “ Ancuhi terjulun…..”, nina ka nandena.
Emaka ilakoken anakna ndai ka me bagi sini ikataken nandena e. Iancuhina ka me tambena e ku kenjulu, tapi lalap nge la dem erkiteken pultak kin tambena e. “Lalap lalap la dem Nde….”, nina ka anakna. Emaka terbegi me sora nandena ndai enggo ndauh kel, she maka kitik nari nge terbegi sorana, “Ancuhi ku kenjulu…”, nina sora nandena ndai. Kepeken nandena ndai lawes ku bas sada ingan, emekap batu gang-gang si banci man jelma. Batu gang-gang eme sada batu galang si nggit man ise saja pe si reh man bana.
Seh kenca nandena ndai ibas lebe-lebe batu gang-gang ndai ermang-mang me ia nina, “Batu gang-gang, batu simehantu, enggo me she padanta jine, enda aku reh ngadap ku kam Batu gang-gang…..Panken sitik aku batu gang-gang”. Bagendam nina pernanden enda lalap janahna ngendekenca. Erkiteken bagem lalap pemindonna, emaka alu manjar-anjar terbuka entah pe terbelah me batu gang-gang ndai, janah enggo me sikap guna manken pernanden e ndai. Alu ukur si dem keguluten, rende ka me pernanden ndai ngidah batu gang-gang ndai enggo terbuka. “Pan sitik nahengku e batu gang-gang”, nina. “Tang Kup !” Ipan batu gang-gang ndai me nahe pernanden e ndai. Emaka tading me dagingna ras takalna.

Alu iluh mabur si erdire-dire erkiteken nembehna atena perbahanen perbulangenna man bana iendekenna ka me terus batu gang-gang ndai. “Panken sitik tibar beltekku e batu gang-gang”, nina. “Tang Kup!” Pan batu gang-gang ka me she beltekna. “Panken ka sitik kerahungku e batu gang-gang”. “Tang Kup!” Ipan batu gang-gang ka me tanna she kerahungna. Tading me takal pernanden e naringe si langa ipan batu gang-gang ndai. Emaka rende ka me pernanden ndai, nina : “Panken sitik takal ku e batu gang-gang”. “Tang Kup!” Emaka keri me enggo pernanden ndai ipan batu gang-gang ndai, tading bukna si nggedang me la ikut ipan batu gang-gang ndai.

Bagepe anakna si ntua si ngancuhi tambe ndai mulih me kurumah erkiteken tambena lalap la dem, bagepe sora nandena lanai terbegisa. She I rumah lanai idapetina nandena. Nandena enggo lawes nadingken ia. Emaka iembahna me agina ndarami nandena ndai. Ipala-palaina me ngembah agina si kitik e guna ndarami nandena. Alu duana ia tangis lawes me ia ku arah sora nandena ndube nuruh ia ngancuhi tambena. Iikut-ikutna lembas nandena e. Emaka she me ia ibas sada ingan ija ingan batu gang-gang si mehantu e, si nggit man jelma si reh man bana. Kenca she ije idapeti anak e me buk nandena nari nge tading. Serko kel anak e erkiteken ietehna maka nandena langa ndekahsa enggo ibendut si batu gang-gang.

Bage kenca anakna e serko emaka perkas pe mis ersora megang, janah kilapna sagan-sagan. Emaka mis reh udan meder janah angina pe seh kel terna. Doni pe bagi linur. Erkiteken enggo ipan batu sekalak jelma. Tangis ngandung kel duana anak enda ibas udan si meder dingen perkas pe erkilap sumagan. Tapi udan epe la ndekahsa minter ngadi. Kenca udan e ngadi, ibuat anakna eme buk nandena ndai pitu keleinter. Ibabana mulih, janah buk nandena eme ijadikenna sebagai tangkalna.
sumber : http://xeanexiero.blogspot.com

This entry was posted in Cerita (Turi - Turin). Bookmark the permalink.

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *